Raport o sytuacji mikro i małych firm w województwie lubelskim w roku 2016 oraz perspektywy rozwoju na rok 2017

Jak zmieniła się sytuacja mikro i małych przedsiębiorstw w województwie lubelskim w 2016 r. i jakiego typu mają oczekiwania? Jak przedsiębiorstwa oceniają swoją sytuację i współpracę z administracją lokalną? Jak wyniki województwa lubelskiego wypadły na tle innych województw i w skali ogólnokrajowej? Jakie prognozy i wnioski dotyczące najbliższej przyszłości rozwoju gospodarczego można wyciągnąć na podstawie zeszłego roku? A także jak wyglądają ogólne trendy w polskiej gospodarce w kontekście problemów i wyzwań, przed którymi stoi obecnie Unia Europejska?

Między innymi na te właśnie pytania można było usłyszeć odpowiedzi podczas konferencji „Raport o sytuacji mikro i małych firm w województwie lubelskim w roku 2016 oraz perspektywy rozwoju na rok 2017”, która odbyła się 10 kwietnia 2017 w Lubelskim Centrum Konferencyjnym. Organizatorami konferencji byli Bank Pekao S.A. oraz Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego.

Tematem przewodnim konferencji była prezentacja wyników siódmego już z kolei raportu, zrealizowanego na zlecenie Banku Pekao S.A. na podstawie odpowiedzi uzyskanych od ok. 7 tys. ankietowanych przedsiębiorców. W skład zespołu autorów raportu wchodzą  badacze akademiccy, doradcy biznesowi oraz specjaliści z banku Pekao S.A. 

Paweł Nakonieczny, Członek Zarządu Województwa Lubelskiego  

Raport to ogromne kompendium wiedzy (…), potężny i bardzo ważny instrument dla Zarządu Województwa Lubelskiego, ale też przede wszystkim dla przedsiębiorców, sfery finansowania biznesu i sfery otoczenia biznesu.

Instrumenty wsparcia rozwoju małych i średnich firm

Możliwości uzyskania wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw w ramach „Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2014-2020” przedstawił Paweł Nakonieczny - członek Zarządu Województwa Lubelskiego, podkreślając że program ten stanowi „potężny bodziec prorozwojowy dla Lubelszczyzny. Między innymi dzięki temu właśnie programowi „działalność województwa lubelskiego nabiera tempa (…) i wyniki na tle innych województw są bardzo zadowalające”. Do atrakcyjnych projektów wsparcia, realizowanych w ramach regionalnego programu zaliczają się:

• Działanie 3.3 „Przedsiębiorstwa Odpryskowe” – celem stworzenia infrastruktury przedsiębiorstw
• Działanie 3.7 „Wzrost Konkurencyjności Małych i Średnich Przedsiębiorstw” – wprowadzenie innowacji produktowej/procesowej
• Działanie 4.2 „Produkcja Energii z Odnawialnych Źródeł Energii w Przedsiębiorstwach” -
• Działanie 1.2 „Badania Celowe” – finansowanie badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych 

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2016 w Polsce i województwie lubelskim

Analiza rekordów zawartych w „Raporcie o sytuacji mikro i małych firm w roku 2016” została przedstawiona przez Tomasza Kierzkowskiego  - Dyrektora Departamentu Klienta Biznesowego Banku Pekao S.A. Prezentacja wyników i prognoz została podzielona na kategorie: wyniki ogólnopolskie, wyniki dla województwa lubelskiego, oraz temat specjalny – inwestycje.

Omawiając wyniki ogólnopolskie Tomasz Kierzkowski, opierając się na Ogólnym Wskaźniku Koniunktury Mikro i Małych Firm wskazał, że w 2016 r. przedsiębiorcy dobrze ocenili różne obszary, do których można zaliczyć między innymi: ocenę sytuacji gospodarczej, sytuacji branży, sytuacja firmy, przychodów firmy, wynik finansowy, zatrudnienie itp. Podkreślił jednocześnie, że dane wskazują jednak na niepewność, której przyczyną jest to, że przedsiębiorcy nie wiedzą co będzie działo się w 2017 r. Należy jednak wskazać, że „od roku 2010 (…) rośnie odsetek mikro i małych firm, które deklarują, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy prowadziły działalność eksportową, (…) wniosek jest taki, że warto eksportować, gdyż działalność taka przynosi bardzo pozytywne rezultaty”. 

Tomasz Kierzkowski, Dyrektor Departamentu Klienta Biznesowego Banku Pekao S. A. 

Konieczne jest zwiększenie innowacyjności polskich mikro i małych firm w zmieniającym się otoczeniu i przy rosnących oczekiwaniach klientów.

Województwo Lubelskie na czwartym miejscu w Polsce

Według Ogólnego Wskaźnika Koniunktury, województwo lubelskie znalazło się na czwartym miejscu w Polsce – 97,2 pkt., zaraz po województwie małopolskim, podkarpackim i lubuskim. Ponadto oprócz lubelskiego i podkarpackiego nie było żadnego województwa, w którym wskaźnik koniunktury zwiększył się w stosunku do 2015 r. Liderem w województwie lubelskim jest region puławski. Podkreślono również, że nastąpił wzrost odsetka eksporterów o 2 p.p. z 11% w roku 2015 do 13 % w roku 2016. Według prognoz w 2017 r. 15 % firm planuje działalność eksportową .

W województwie lubelskim jest najwyższy w kraju odsetek firm wdrażających w ostatnim roku innowacje procesowe. Co piąta lubelska firma wprowadza tego typu innowacje.

Inwestycje

W kwestii inwestycji, zauważalny jest wzrost odsetka inwestujących i wzrost wartości nakładów ponoszonych na inwestycje. Projekty inwestycyjne zrealizowało 65 % małych i 48 % mikro firm. Ponadto zwiększa się rola finansowania zewnętrznego inwestycji. Oznacza to, że mikro i małe firmy myślą o swoim rozwoju. Jak podkreślił Tomasz Kierzkowski „więcej niż co druga lubelska firma realizowała projekty inwestycyjne w roku 2016”.  

Główne trendy w polskiej gospodarce. Unia Europejska w zmieniającym się świecie 

Piotr Piękoś – Główny Ekonomista Banku Pekao S.A. wskazał, że omawiany na konferencji raport pokazuje stabilne wyniki, z przeważającą tendencją wzrostową, jednak sytuacja się zmienia i dostosowanie się do niej zdefiniuje osiągnięcie sukcesu.

Piotr Piękoś, Główny Ekonomista Banku Pekao S. A.

Gospodarka uzależniona będzie w przyszłości od poziomu technologii i wiedzy, dlatego zgodnie z raportem w przyszłości konieczne będą inwestycje w ludzi. W całej Europie zmniejsza się liczba pracowników i mają z tym problemy nie tylko duże firmy, ale również małe przedsiębiorstwa. Ponadto przed Unią Europejską stoi obecnie szereg innych równie poważnych wyzwań, które wymuszać będą podejmowanie działań reorganizacyjnych.

W odniesieniu do rynku pracy w Polsce, Piotr Piękoś zaznaczył, że jest to strategiczny problem, pomimo faktu  że obecnie stopa bezrobocia w Polsce (5.5 %) jest na stosunkowo na niskim poziomie i ciągle spada, w stosunku do innych państw Unii Europejskiej. Aktualnie popyt na rynku pracy jest największy w branżach gdzie nie są wymagane wysokie kwalifikacje. Ponadto na rynku pracy obserwowane są duże napięcia.

Piotr Piękoś, Główny Ekonomista Banku Pekao S. A.

W ostatnim czasie wzrost liczby pracujących wyhamowuje mimo dalszego spadku liczby bezrobotnych, ze względu na rosnący odpływ pracujących na emeryturę – bezrobotni podejmujący pracę zastępują odchodzących na emeryturę.

Wśród przyczyn można wymienić np. starzenie się społeczeństwa, praca w szarej strefie itp. Według prognoz zawartych w raporcie liczba aktywnych zawodowo będzie w przyszłości systematycznie malała, jeśli nie zostaną podjęte działania które zwiększą liczbę osób aktywnych zawodowo – np. poprzez umożliwienie migracji dla pracowników zza granicy .

W zeszłym roku odnotowano wyraźny spadek w zakresie inwestycji, sytuacja nie uległa jednak znacznemu pogorszeniu ze względu na wysoki poziom konsumpcji prywatnej. Według przewidywań „boom inwestycyjny oczekiwany jest dopiero w przyszłym roku, jednak należy podkreślić że inwestycje publiczne mogą dość szybko odbijać, natomiast inwestycje prywatne charakteryzują się większą bezwładnością, kiedy wchodzą w gorszy okres trzeba dłużej poczekać na zmianę” . Obecna sytuacja gospodarcza charakteryzuję się ponadto presją na wzrost wydatków inwestycyjnych za czym przemawia szereg czynników: np. zmiany na rynku pracy,  rosnący popyt, dostępność rożnych źródeł finansowania (w tym funduszy europejskich), korzystna sytuacja na rynku. 

Piotr Piękoś,  Główny Ekonomista Banku Pekao S.A 

Firmy nie inwestują pomimo rosnącego stopnia wykorzystania mocy wytwórczych. Jednak według prognoz, jeśli przyśpieszenie wydatkowania środków z UE pociągnie za sobą inwestycje prywatne, oprócz inwestycji publicznych - 2018 r. powinien być bardzo udany.

Unia Europejska w świetle zmian

Na konferencji poruszona została również kwestia Unii Europejskiej w zmieniającym się świecie. Piotr Piękoś, dokonując analizy politologicznej wskazał na szereg czynników, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, które oddziałują obecnie na Unię Europejską, przedstawiając jednocześnie możliwe scenariusze rozwiązania obecnych problemów. 

Wśród czynników wewnętrznych wskazano na:

• rozdźwięk pomiędzy państwami pozostającymi w strefie Euro, a tymi które do niej nie należą,
• procedurę wyjścia Wielkiej Brytanii z UE,
• nakierunkowanie na obronę partykularnych narodowych interesów na forach organów UE – problemy w podejmowaniu decyzji i dysfunkcjonalność organów,
• starzenie się społeczeństwa, czy
• zróżnicowaną sytuację ekonomiczną państw w UE – nierówności społeczne. 

Ostatnim punktem konferencji było wystąpienie Romana Deca – Dyrektora ds. Klienta Biznesowego w Regionie Południowo-Wschodnim, który przedstawił najnowszą ofertę produktową Banku Pekao S.A dla Mikro i Małych Firm.

Roman Dec, Dyrektor ds. Klienta Biznesowego w Regionie Południowo-Wschodnim

Obserwujemy obecnie zmianę tendencji rynkowej – wzrost sprzedaży produktów leasingowych (…) inwestowanie w nowoczesne technologie. Prognozy są bardziej pomyślne, ponieważ nadchodzi większy optymizm inwestycyjny

W konferencji udział wzięło ponad 100 przedstawicieli świata nauki, biznesu i samorządów. Kolejna edycja wydarzenia planowana jest już za rok.